TUPROQ HOSIL BO‘LISH JARAYONLARI.
Keywords:
Kalit so‘zlar:Tuproq, ona jins, mikroorganizmlar, o'simlik ildizi, tog' jinslari, tuproq unumdorligi, mikro va mikro elementlar.Abstract
Annotatsiya:Tuproq hosil bo‘lishi nihoyatda murakkab biofizik-kimyoviy
jarayon bo‘lib, A.A.Rodenning ko‘rsatishi bo‘yicha tuproq hosil bo‘lishi moddalar va
energiyaning tuproq qatlamida o‘zgarishi va harakati kabi hodisalar yig‘indisiga
aytiladi. Ma’lumki tuproq tog‘ jinslaridan kelib chiqib, yer betiga chiqib qolgan tog‘
jinslariga hali tirik organizmlar ta’sir etmagan davrda jinslarda faqat nurash jarayoni
yuz beradi, natijada nurash mahsulotlari tarkibidagi o‘simliklar uchun oziq moddalar
hisoblangan elementlar (Ca, Mg, K, P, S) atmosfera yog‘inlari ta’sirida yuviladi.
Natijada oqimlar, sizot suvlari ta’sirida dengizlar va okeanlarga olib borilib, to‘liq yoki
qisman yotqizilib, dengiz cho‘kindilarini hosil qiladi. Yer tarixida kechadigan uzoq
muddatli geologik jarayonlar tufayli dengizlar quruqlikka aylanib, undagi cho‘kindilar
yer betiga chiqib qoladi va yana nurashga uchraydi, quruqlik va okeanlar orasida
kechadigan moddalarning manna bunday aylanishiga katta geologik aylanish deyiladi.
Tog‘ jinslarining tuproqqa aylanishi bir vaqtning o‘zida kechadigan nurash va hosil
bo‘lish kabi ikki jarayon ta’siri natijasida yuzaga keladi.
