BYUDJET MABLAG’LARIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA G’AZNACHILIK ORGANLARI FAOLIYATINI TAKOMILASHTIRISH MASALALARI
Abstract
Bugungi kunda davlat byudjetining mablag’laridan oqilona foydalanish
samaradorligi va byudjetning moliyaviy imkoniyatlarini oshirishga erishilishida g’azna
tizimi orqali xizmatlarni ko’rsatish muhim ahamiyatga ega bo’lmoqda.
G’aznachilik - bevosita davlat byudjetining ijrosini ta’minlab, davlat byudjeti
daromadlarini yagona g’aznachilik hisobraqamida to’planishini ta’minlaydi va byudjet
mablag’larini shu xisobraqamdan sarflanishi xamda foydalanishi ustidan nazoratni
amalga oshirishga, davlat tashqi va ichki qarzlarini boshqarishga xizmat ko’rsatadi.
Shuningdek, byudjet mablag’larinining xarakati to’g’risida tezkor malumotga ega
bo’lish ularning samarali va maqsadli sarflanishi ustidan nazorat olib borilishida
G’azna xizmatining o’rni salmoqli hisoblanadi.
G’aznachilik tomonidan Moliya vazirligi vazifa va funktsiyalariga mutanosib
ravishda moliyaviy nazorat tashkil qilingan bo’lib, bu jarayon dastlabki va joriy nazorat
ko’rinishida amalga oshiriladi. Ushbu nazoratning ikki bosqichi bo’yicha alohida-
alohida bo’limlar tashkil qilingan. Ular dastlabki nazorat bosqichi ostida
mamlakatimizda Moliya vazirligi tomonidan belgilanadigan narx siyosatini amalga
oshirishga alohida e’tibor beriladigan yuridik majburiyatlarni shakllanishini nazorat
qiluvchi bo’lim va joriy nazorat bosqichi ostida tilga olinadigan byudjet mablag’larini
oqilona boshqarish va ularni belgilangan maqsadlarga sarflanishini ta’minlashga
xizmat qiluvchi moliyaviy majburiyatlarni moliyaviy ta’minoti ustidan amalga
oshiriladigan nazoratni ta’minlovchi bo’limdir.
G’aznachilik tomonidan amalga oshiriladigan (dastlabki va joriy) moliyaviy
nazorat orqali byudjet tashkiloti o’ziga ajratilgan mablag’larini amalda maqsadsiz va
noo’rin sarflab bo’lmasligini oladi.
References
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
T.S. Malikov, O. Olimjonov. Moliya - O 'quv qo 'llanma. T.:“Iqtisod-moliya, 2012
T. Malikov, N. Xaydarov. Davlat byudjeti - T.:" Iqtisod-moliya, 2007
А.Ваҳобов, Т.Маликов. Молия: дарслик. - Т.: Ношир, 2011
T.Malikov, N.Haydarov - Budjet daromadlari va xarajatlari. O 'quv qo 'llanma,
Toshkent:“IQTISOD-MOLIYA, 2007
Т.С. Маликов, П.Т. Жалилов. Бюджет-солиқ сиёсати. - Тошкент:
Академнашр, 2011
Malikov TS, Moliya HN. umumdavlat moliyasi./O ‘quv qo ‘llanma.
Toshkent:“Iqtisod-moliya. 2009;556.
Т.Маликов, О.Олимжонов. Молиявий менежмент. - Т.: Академия, 1999
А.Ваҳобов, Т.Маликов. Молия: умумназарий масалалар - Ўқув қўлланма.
Тошкент,“Iqtisod-moliya, 2008
Ваҳобов АВ, Маликов ТС. Молия. Дарслик/Тошкент Молия институти.
Тошкент:“Шарқ. 2010;804.
Yunusovich OR. Abduazimova Farzona Axmadqul qizi. Davlat maqsadli
jamg’armalarining mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishdagi ahamiyati.“.
Science and Education” Scientific Journal/ISSN. 2022 Jun:2181-0842.
Ўроқов, У. "Ғазначилик тизимида бюджет маблағларидан самарали
фойдаланиш масалалари.“." (2017).
Ўроқов, У. "Бюджет маблағларидан самарали фойдаланишни таъминлаш
йўллари.“." (2017).
Urokov, Uchqun Yunusovich, and Zulayho Abdujobir Qizi Tursunova. "Actual
issues in the management of external debt." Science and Education 3.12 (2022):
-1029.
Ўроқов У Ғайбуллаев О.Ўзбекистон Республикасида бюджет тизими ва
жараёни: ўқув қўлланма. Тошкент: Baktria press.–21 б, 2016
Ўроқов У. и др. Маҳаллий бюджетлар даромадларининг ўзига хос
хусусиятлари манбаини оширишда инновatsiон менежментни
ривожлантириш//Центральноазиатский журнал образования и инновatsiй. –
– Т. 2. – №. 4. – С. 5-8.
У Ўроқов.Маҳаллий бюджетлар мустақиллигини оширишни
такомиллаштириш йўллари: И. ф. н. илм. дар. ол. уч. ёз. дисс. Автор.2020
У Ўроқов.Маҳаллий бюджетлар молиявий мустақиллигини оширишнинг
ҳуқуқий асослари.- Science and Education, 2023. T4, №5, 1550-1564
Ўроқов, У. Маҳаллий бюджетлар молиявий мустақилигини оширишнинг
замонавий муаммолари.“. Молия тизимини ривожлантиришнинг замонавий
тенденсиялари ва истиқболлари”. Халқаро илмий-амалий анжуман
материаллари тўплами. ТМИ 2022йил, 27.
Ўроқов, У. Маҳаллий бюджетлар даромад базасини кенгайтириш
масалалари.“. In Ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий ривожланишида
молиянинг роли” мавзусидаги республика ўқув юртлараро конференция
тўплами. ТМИ-2009 йил (Vol. 18).
Ўроқов, У. "Маҳаллий бюджетлар даромадларини шакллантиришнинг
самарали йўллари.«." (2017).
Ўроқов, У. "Маҳаллий бюджетлар молиявий барқарорлигини белгиловчи
кўрсаткичлар.“." (2020).
Ўроқов, У. "Маҳаллий бюджетлар мустақиллигини оширишга оид назарий
қарашлар.“." Ўзбекистонннинг халқаро молия тизимига интегрatsiялашувни
кучайтириш йўллари” мавзусидаги республика илмий-амалий конференция.
ТМИ. 2020.
Уроков, У. "Махаллий бюджетлар молиявий баркарорлигини белгиловчи
курсаткичлар."." Молия-кредит тизимининг иктисодиётнинг реал сектори
билан узаро муносабатларини институционал ривожлантириш" мавзусидаги
халкаро (2020).
Ўроқов У. Ўзбекистон Республикасининг бюджет кодекси: моҳияти,
аҳамияти ва афзаллликлари.“. Молия” журнали. 2014.
Хайдаров Н. Давлат молиясини бошкариш. Т.:«Академия. 2005.
Ҳайдаров Н Т. Маликов-Бюджет: тизими, тузилмаси, жараёни. Ўқув
қўлланма. 2007.
G‘aybullayev, U O‘roqov.O ‘zbekiston Respublikasida budjet tizimi va jarayoni. O
‘quv qo‘llanma. - T.: Baktriapress, 2016
