O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH MUASSASALARIDA DAVLAT MOLIYAVIY NAZORATINING AMALDAGI TIZIM TAHLILI
Keywords:
Kalit so’zlar: Davlat moliyaviy nazorati, g’aznachilik, yagona g’azna hisobraqami, COSO modeli, byudjet mablag’i, byudjet tashkilotlari, Pempal.Abstract
Mazkur maqolada moliyaviy munosabatlarning ilk shakllari insoniyat
taraqqiyotining quldorlik jamiyati bosqichida jamiyatning sinflarga bo‘linishi va
davlatning vujudga kelishi bilan bog‘liq ravishda paydo bo‘ldi. Muayyan hududda
boshqaruv organi sifatida davlatning vujudga kelishi uning hokimiyat apparatini
moddiy jihatdan ta’minlash, jamoat tartibini saqlash, mamlakatni himoya qilish, urush
harakatlarini olib borish, ijtimoiy obyektlar va yo‘llar qurish kabi vazifalarni bajarishi
uchun ma’lum darajada pul mablag‘lari ham bo‘lishini taqozo eta boshladi. Xuddi shu
holat o‘z navbatida jamiyatda moliya paydo bo‘lishini iqtisodiy zaruriyatga aylantirdi.
Demak, davlatchilik tizimining vujudga kelishi moliyaning paydo bo‘lishi uchun
asosiy sabab bo‘lib xizmat qildi. goriyasiga mansubdir. Zamonaviy iqtisodiyot davlat
moliyasi ishtirokisiz faoliyat ko‘rsata olmaydi. Tarixiy taraqqiyotning ma’lum bir
bosqichiga qadar jamiyatning ba’zi bir ehtiyojlari faqat davlat tomonidan
moliyalashtirilishi mumkin. Atom sanoati, kosmik tadqiqotlar, iqtisodiyotning yangi
va ustuvor tarmoqlari, jamiyat uchun zarur bo‘lgan sohalar (pochta, telegraf va
boshqalar) ana shular jumlasidandir. Moliya alohida olingan mamlakatlarda ishlab
chiqarish kuchlari taraqqiyotining darajasini va ularning xo‘jalik hayotidagi
makroiqtisodiy jarayonlarga ta’sir etish imkoniyatlarini ifodalaydi. Mamlakat
iqtisodiyotining ahvoli moliyaning holatini belgilab beradi. Doimiy ravishdagi
iqtisodiy o‘sish, YaIM va MD miqdorlarining oshib borishi sharoitida moliya o‘zining
muntazamliligi va barqarorligi bilan xarakterlanadi.[1]
References
O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi. – T.: O‘zbekiston, 2008.
Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga
quramiz. - Toshkent: “O‘zbekiston” NMIU, 2017. - 488 b.
Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. - Toshkent: “O‘zbekiston”
NMIU, -2017. -104 b.
Mirziyoev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz. -Toshkent: “O‘zbekiston” NMIU, -2017. -56 b.
Mirziyoev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq faro-vonligining garovi. -Toshkent: “O‘zbekiston” NMIU, 2017.
-48 b.
Mirziyoev Sh.M. Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko‘taramiz. 1-jild – Toshkent: “O‘zbekiston” NMIU, - 2017. - 592 b.
