YURISTLAR UCHUN IQTISODIYOT ASOSLARI

Abstract

ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada iqtisodiy munosabatlarning asosiy subyektlari ayrim individlar
(kishilar), xonadonlar, firmalar va davlat idora tashkilotlari nodavlat jamoat tashkiloti
hisoblanadi. Mazkur munosabatlar ishlab chiqarish, ayirboshlash, yaratilgan ne’matlarni
taqsimlash, ularni iste’mol qilish yuzasidan paydo bo'ladi. Har bir subyekt bu
munosabatlarda turlicha mavqeni egallaydi. Firmalar ishlab chiqarish bilan shug'ullansa,
xonadon iste’molchi sifatida maydonga chiqadi, davlat esa iqtisodiyotda milliy
manfaatlarning posboni, ularni tartiblovchi sifatida amal qiladi, ne’matlarni taqsimlash
va iste’mol qilishda boshqalar singari ishtirok etadi. Iqtisodiy munosabat obyekti bo'lib
ishlab chiqarishda kerak bo'lgan resurslar, tabiiy boyliklar, yaratilgan tovar va xizmatlar,
pul mablag’lari, umuman boylik xizmat qiladi. Ularni yaratish, taqsimlab olish va
iste’mol qilish xususida iqtisodiy munosabatlar kelib chiqadi. Iqtisodiy munosabatlar m
a’lum tipdagi iqtisodiy mexanizmni yuzaga keltiradiki, bu iqtisodiy vositalardan iborat
bo’lib, bular kishilarni rag’batlantirishda va iqtisodiyotni tartiblab turishda qo'llanadi.
Iqtisodiy mexanizm iqtisodiyotning tabiatiga mos bo'ladi, bu mehnatga zo’rlash va
mehnatning rag’bat-mexanizmidan iborat bo’ladi. Bozor iqtisodiyoti tabiatiga mos
ravishda bozor mexanizmi bo’ladiki, bu iqtisodiy rag’batlantirishga qaratiladi.
Nazariyada iqtisodiy mexanizm va uning qanday amal qilishi ham o'rganiladi.[1]