XIVA SHAHZODASI SHOIR SAYYID HOMID TO‘RANING FOZILLAR MAJLISLARI (Sayyid Homid Komyobning “Tavorix ul-xavonin” asari ma’lumotlari asosida)
Abstract
Muhammad Rahimxon Feruz saroyida o‘tkazilgan she’riyat kechalari o‘z
davrida mashhur bo‘lgan. Tarixchi Muhammad Rizo Ogahiy “Shohidu-l-iqbol”da
bunday yig‘inlar haqida shunday yozgan: “Va ul hazrat (Muhammad Rahimxon) aksar
avqot (vaqtini) ulamoyi fazilatshior va fuzaloyi fatonatosorga kamoli dindorlig‘din
behishtnamudor majlisig‘a yo‘l berib, ul jamoa bila hamsuhbat bo‘lub, masoyili
diniyya va mabohisi “yaqiniya” mukomalasi adosidin so‘ng tavorix va g‘azaliyot
kitoblarin arog‘a solib, kitobxonlig‘ va ma’nodonlig‘ sahboyi farahafzosi bila bazmi
oliysin qizdurub, ayshu tarab dodin berur erdi. Va shuaroyi zamon ul hazratning
muborak otig‘a g‘arro qasidalaru shavqafzo g‘azallar va dilkusho ta’rixlar iboratoro
masnaviylar nazm silkiga chekib, in’omi vofir va ehsoni mutakosiridin mahzuzu
bahramand bo‘lub, duoyi davlatin virdi zabon va rutbu-l lison qilur erdilar.”
References
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Muhammad Rizo Ogahiy. Shohidu-l-iqbol. T.: Muharrir, 2009.-B.34.
2.Sayyid Homid To‘ra Kamyob. Devon. T.: Fan, 2018.-B.235.
3.Laffasiy. Tazkirai shuaro. Urganch: Xorazm, 1992.-B.29.
4.Sayyid Homid To‘ra Komyob. Tavorix ul-xavonin. T.: Akademiya, 2002. – B.
5.Feruz gulshani. T.: Mumtoz so‘z, 2016.-B.27.
6.O‘zbekiston madaniy merosi. Rossiya Fanlar akademiyasi Sharq qo‘lyozmalari
instituti to‘plami. T.: “Silk Road Media” – “East Star Media”, 2020.-B.398.
7.O‘zR FA ShI. Qo‘lyozma raqami №3730/II, 281a-varaq. Hoshiya.
8.O‘zbekiston tarixiga oid manba va tadqiqotlar.(XIX-XX asr boshlari). Mas’ul
muharrir: D.Ziyaeva. T.: “Nurafshon business”, 2022.-B.2022.-B.25.
9.O‘zR FA ShI. Qo‘lyozma raqami №3730//II
10.Rahim D., Matrasul Sh. Feruz – shoh va shoir qismati. T.: G‘.G‘ulom nomidagi
NMB, 1991.-B.77.
11.Qorayev Sh. Xonga taskin bergan adabiy majlis yohud Muhammad Rahimxon
Feruz she’riyat kechalarining siri// “Sanduvoch”, Qarshi. 2021 yil 15 iyul.
№13(446).-B.6.
12.Qorayev Sh. Xiva xoni Muhammad Rahimxon Feruz adabiyot kechalari
(Muhammad Rizo Ogahiy asarlari ma’lumotlari asosida)./ Zamonaviy o‘zbek
adabiyoti rivojida Usmon Nosir ijodiy merosining ahamiyati mavzusidagi xalqaro
ilmiy-amaliy anjuman materiallari. NamDU, Namangan.2022 yil.-B.210-216.
13.Qorayev Sh. Muhammad Rahimxon Feruz adabiyot kechalari va Muhammad
Rizo Ogahiy / Ogahiy hayoti va ijodi – yoshlar tarbiyasi uchun namuna mavzusidagi
Respublika ilmiy-amaliy konferensiya to‘plami. II-Qism. Toshkent davlat
sharqshunoslik universiteti, Toshkent. 2021 yil.-B.31-37.
14.Qorayev Sh. Xiva xoni Muhammad Rahimxon Feruz adabiyot kechalari tarixi
(Muhammad Rizo Ogahiy asarlari ma’lumotlari asosida). “Anvori ilm” jurnali.
Tojikiston, Panjakent. 2022 yil. -№ 3-son. –B.225-229.
Karayev Sh. The History of Literary Evenings of Khiva Khan Muhammad Rahim
Khan Feruz//Procedia of Philosophical and Pedogogical Sciences.2023 yil fevral.-
P.64-67.
16.Karayev Sh. The History of Literary Evenings of Khiva Khan Muhammad
Rahim Khan Feruz// Suv resurslari va gidrotexnika inshootlaridagi muammolar va
ularning yechimlari mavzusidagi Respublika ilmiy-amaliy anjumani to‘plami.
Qarshi. QIAI, 2023 yil, 15-16 mart. -B.769-772.
Qorayev Sh. Xiva xoni Muhammad Rahimxon Feruz adabiyot kechalari va Ogahiy/
Xorazm, Xiva. Xorazm Ma’mun akademiyasi axborotnomasi. 2023 yil.-№ 6/4 son.-
B.156-159.
18.Qorayev Sh. Majlisi humoyun: tarix va tadqiq.// Toshkent, Tafakkur. №
/2023. – B. 121-123.
19.Qorayev Sh. Xiva xoni Sayyid Muhammad Bahodirxon va uning farzandlari
ijodi hamda saroy adabiy majlislarining o‘ziga xos xususiyatlari.//Ta’lim va
rivojlanish tahlili, Jild 4, nashr 3. Toshkent, mart – 2024.-B.91-106.
Karayev Sh. Khiva Khan Muhammad Rahimkhan Feruz palase literary
environment and literary evenings/ «Geodeziya va geoinformatika sohasini
rivojlanish istiqbollari: muammolar va yechimlar» mavzusidagi Respublika ilmiy –
amaliy anjuman materiallari to‘plami.-Qarshi, QarIA: 2024.-P.678-680.
Qorayev Sh. Tushkunlikdagi tasalli.// Toshkent, Sharq yulduzi, 2022 yil.-№11.-
B.131-133.
